FIZJOTERAPIA W POŁOGU I PO PORODZIE

Stanem, w którym najczęściej dochodzi do dolegliwości bólowych kręgosłupa, jest okres ciąży i połogu. W pierwszych tygodniach po porodzie ból kręgosłupa i bioder zazwyczaj nie jest niepokojącym objawem, gdyż wynika ze zmian, które zaszły w czasie ciąży. Mimo to skorzystanie z technik fizjoterapeutycznych, które wpłyną na polepszenie jakości codziennego życia oraz pomogą zredukować uciążliwe dolegliwości bólowe kręgosłupa, jest jak najbardziej wskazane.

Zdarza się jednak, iż po porodzie dolegliwości bólowe kręgosłupa nie ustępują. Jest to dolegliwość często spotykana i często lekceważona. Celem fizjoterapii jest usunięcie przyczyny dolegliwości, a także edukacja na temat profilaktyki.

TERAPIA:

• Masaż kręgosłupa i bioder
• Ćwiczenia wzmacniające i rozluźniające
• Korekcja postawy ciała
• Ćwiczenia rozciągające i oddechowe
• Kinesiotaping
• Suche igłowanie
• Bańki próżniowe
• Techniki mięśniowo-powięziowe

Rozstęp mięśnia prostego brzucha, to poszerzenie się biegnącej pomiędzy głowami tego mięśnia kresy białej.

Kresa biała to pasmo tkanki łącznej, które leży między mięśniami prostymi brzucha i przyczepia się u góry do wyrostka mieczykowatego mostka, a od dołu – do górnego brzegu spojenia łonowego. Powstaje ze skrzyżowania włókien ścięgnistych mięśni skośnych zewnętrznych, skośnych wewnętrzny oraz mięśnia poprzecznego brzucha.

W ciąży zwłaszcza od II trymestru w wyniku powiększającej się macicy stopniowo dochodzi do rozciągania powłok brzusznych i rozchodzenia się mięśni prostych brzucha na boki. Co za tym idzie kresa biała ulega rozciągnięciu.

Kresa najsłabsza i najcieńsza jest w okolicy pępka, co powoduje, że w 52% to właśnie tutaj poszerzenie i osłabienie kresy białej występuje najczęściej.

Na rozejście kresy białej narażeni są również mężczyźni. Czynnikami ryzyka stają się tu nadwaga, zbyt ciężkie treningi, niewłaściwie wykonywane ćwiczenia mięśni brzucha, złe nawyki w toalecie, niewłaściwa postawa ciała oraz przeciążenia tj: niewłaściwe dźwiganie czy chroniczny kaszel.

TERAPIA:

• Ocena stanu powłok brzucha
• Odbudowa napięcia kresy białej
• Odbudowa funkcji mięśni brzucha
• Nauka właściwego napinania mięśni
• Edukacja i profilaktyka dnia codziennego
• Kinesiotaping
• Nauka prawidłowego oddechu – wyeliminowanie tłoczni brzusznej

Brak prawidłowego zadbania o bliznę po CC powoduje szereg niekorzystnych konsekwencji. Zrosty, uczucie rozciągania, dyskomfortu, zgarbiona postawa ciała, brak elastyczności, zrastanie się warstw tkanek pod blizną. W kolejnych latach od operacji mogą pojawić się wtórne bóle pleców, lub nazywane przez kobiety „ciągnięcie do przodu”.

TERAPIA:

• Mobilizacja blizny
• Nauka automasażu
• Kinesiotaping
• Suche igłowanie na starsze blizny

Nacięcie krocza to zabieg wykonywany podczas porodu siłami natury. Najczęściej przebiega w linii środkowo-bocznej. Nacinane są pochwa, mięśnie krocza i skóra. Szwy mogą być rozpuszczalne lub zwykłe. Przy pęknięciu krocza podczas porodu, procedury są podobne, jednak sam przebieg rany jest „niekontrolowany”. W miejscu rany kobieta odczuwa ból, ciągnięcie, pieczenie podczas oddawania moczu. Może się również pojawić ból podczas stosunku.

TERAPIA:

• Nauka automasażu blizny
• Mobilizacja blizny
• Edukacja i profilaktyka postępowania

Mięśnie dna miednicy pełnią szereg ważnych funkcji, m.in. prawidłowe funkcjonowanie układu moczowego, płciowego i pokarmowego. Są to mięśnie głębokie, wolnokurczliwe, wykonujące niewielkie ruchy. Dzięki ich prawidłowemu tonusowi i elastyczności, zaspokajamy swoje potrzeby fizjologiczne i seksualne – mikcja, defekacja, erekcja, orgazm.

Nieprawidłowe funkcjonowanie mięśni dna miednicy, które mogą zostać osłabione podczas ciąży i porodu, może skutkować problemami z nietrzymaniem moczu, gazów, stolca, a także obniżeniem narządów rodnych.

TERAPIA:

• Szczegółowy wywiad
• Badanie napięcia spoczynkowego mięśni dna miednicy
• Badanie wydolności mięśni dna miednicy
• Nauka prawidłowej postawy przy mikcji i defekacji
• Nauka prawidłowego napinania i rozluźniania mięśni dna miednicy

Najczęściej problem ten dotyczy młodych mam po porodzie oraz kobiet w okresie menopauzy. Oprócz samej dysfunkcji narządów, większym problemem jest nieświadomość kobiet wystąpienia zaburzenia. Obniżenie narządów jest zaburzeniem statyki, wiąże się z niewydolnością mięśniówki i więzadeł miednicy mniejszej, na skutek których dochodzi do opadania w dół dna miednicy wraz z narządami.

Wyróżniamy V stopni zaawansowanie obniżenia narządów:

• O – bez zmian
• I – obniżenie poniżej połowy pochwy
• II – obniżenie do połowy długości pochwy
• III – obniżenie od połowy pochwy do około 2 cm powyżej wejścia pochwy
• IV – wypadnięcie narządów do ujścia pochwy lub poniżej

Do poziomu II można działać metodami fizjoterapeutycznymi.

Objawy, które występują przy obniżeniu narządów to:

• Uczucie ciężaru w pochwie
• Uczucie wypadania
• Nietrzymanie moczu
• Często nawracające infekcje
• Dyskomfort / ból podczas stosunku
• Uczucie ciała obcego (jajka) w pochwie
• Powyższe objawy nasilające się wysiłkowo / podczas dłuższego stania

TERAPIA:

• Szczegółowy wywiad
• Badanie wydolności mięśni dna miednicy
• Nauka prawidłowej postawy przy mikcji i defekacji
• Reedukacja codziennych czynności
• Nauka prawidłowego napinania i rozluźniania mięśni dna miednicy

Prawidłowo funkcjonujący system mięśniowy dna miednicy odpowiada m.in. za prawidłowe gromadzenie i utrzymanie gazów i stolca oraz utrzymanie moczu.

Nietrzymanie moczu to jedna z najczęstszych dolegliwości poporodowych, która według najnowszych badań dotyka coraz większej ilości kobiet i nie mijająca samoistnie nawet po 5 latach od porodu. Określając ją według najprostszej definicji, to niekontrolowany wyciek moczu, niezależny od przyczyny (wysiłkowe, naglące, mieszane). Dodatkowym problemem jest fakt, iż mniej niż połowa kobiet zgłasza się z tym problem do lekarza.

Przyczyną dysfunkcji mechanizmów nietrzymania stolca są również urazy okołoporodowe, a także urazy pooperacyjne w okolicy odbytu, rozciągnięcie zwieraczy odbytu (stosunki analne, umieszczanie dużych przedmiotów w odbycie).

TERAPIA:

• Szczegółowy wywiad
• Badanie wydolności mięśni dna miednicy
• Nauka prawidłowej postawy przy mikcji i defekacji
• Indywidualny trening dna miednicy
• Nauka prawidłowego napinania i rozluźniania mięśni dna miednicy
• Program autoterapii
• Nauka pracy z oddechem

Jednym z najczęstszych problemów młodych mam karmiących są nawał i / lub zastój pokarmu, często występujące niejednokrotnie. Ciężkie, nabrzmiałe, obolałe, gorące i zaczerwienione piersi, sprawiają ogromny ból, często prowadzą do gorączki, a nawet do objawów podobnych do grypy (bóle mięśni, dreszcze).

Prócz antybiotykoterapii (w przypadku zastoju) i metod naturalnych, niewiele jest innych skutecznych sposobów, które w szybki sposób pomogą uśmierzyć ból. Kinesiotaping jest jedną z najskuteczniejszych.

TERAPIA:

• Kinesiotaping
• Instruktarz prawidłowego przystawiania dziecka do piersi

W zależności od tego ile tygodni / miesięcy po porodzie jest kobieta, inaczej będzie wyglądał jej program treningowy, którego celem jest powrót do formy sprzed ciąży (lub lepszej :)). Należy przede wszystkim pamiętać, że jeśli trening ma być bezpieczny i nie ma wyrządzić więcej szkody niż pożytku, należy go stopniować i nie śpieszyć się. W treningu poporodowym w pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na przywrócenie funkcji, następnie na aktywację mięśni dna miednicy i mięśni głębokich brzucha.

TERAPIA:

• Indywidualnie dobrany program treningowy
• Trening mięśni dna miednicy
• Przywrócenie funkcji i prawidłowego położenia mięśniom prostym brzucha